De Europaeis argentariis et aleatoribus barbaris

Cum multi his diebus videntur spem aliquatenus dimittere propter fidem argentariorum, quippe quibus quasi in ludo negotiatorio puncta de fidei mensuris cotidie subtrahantur, non nimis a spei scopo aberrabimus si exemplum contrarium, quo aucta fides iis tribuitur qui diligentiores se praestare didicerunt, attulerimus in lucem.

Antiquis (ut apud nos saltem ducuntur) temporibus nomen Indorum novi orbis terrarum ob patriam perfidiam loco proverbii habebatur sicut apud Romanos id Punicorum: nam Indus donor vocabatur homo qui aliquid alteri daret tantummodo ut idem vel pretio simile sibi redderetur; aestas Indica falsi calores qui nonnumquam autumnali tempore fierent et negligentiam hiemis incautis hominibus foverent; thea Indica quaedam potio vilior de Americanarum foliis plantarum facta et Sinensium potione gustu inferior. Propter quam famam facile fortasse suspicaberis neminem esse qui pecuniam apud aborigines collocare velit: sed hae Indorum gentes, ut quae saepe vel sui iuris vel plerisque legibus exceptae sint et suverenitatem sive imperium sibi retineant, syngraphas per fidem venditant eo ipso more quo Europaeorum gentes et argentarii et negotiatorum societates solent. Ob easdem legum exceptiones Indi saepe volunt pecuniam mutuari syngraphis scriptis ut tabernas aleatorias aedificent, nam lusus aleorum et chartorum, qui civitatum legibus interdicuntur, in regionibus Indis reservatis non vetantur. Sic non licet vicinis, ut exemplum inducam, sub lege nostra ludere sponsionibus factis, sed in Indorum finibus prope vicinos non illicitum est: ea de causa domos aleatorias curant suis in agris condendas, quo commodius aleatores periculis denudentur, itaque syngraphas vendunt ut pecuniam mutuentur ad has tabernas aedificandas ornandas instruendas.

Sed, ut de omnibus syngraphis verum est, etiam hae Indorum iudicantur a variis societatibus, quibus muneri sit periculum et fidem aestimare. Hae societates sunt Moody’s, Standard Poorsque, et Fitch: sunt et minores, ut Egan Jones, sed haec nostra fabula pertinet ad Moody’s et Fitch, qui hodie novas aestimationes in lucem ediderunt. Sed, dum omnes spectant Moody’s in Europaeos saevientes, pauci animadverterunt Fitch censuisse maiorem fidem tribuendam Indis, quippe qui diligentiores et fideliores se praestarent et magis credibiles nunc viderentur.

Possumus sic tabulatim disponere hodiernos nuntios a Moody’s et Fitch:

Quibus collatis et dispositis mirandum invenimus hoc: quod barbari, qui olim non solum auro argentoque caruerant sed etiam vestimentorum decore, ut qui nudi seminudive sine vitarum propositis notitiaque nummorum per silvas vagarentur, et cuius tam perfidia quam crudelitas saevitiaque fuerant proverbiales, nunc in fiscali disciplina et eruditione adeo progressi sunt ut etiam eorum societates aleatoriae argentariis optimis Europaeorum et quasi divina pecuniae providentia praeditis pares esse habeantur.

Est igitur in hodiernis nuntiis aliquid boni, de quo nos omnes possumus gaudere: nam barbaries a mundo evanescere videtur, fides florere, prosperitas vigere.