De Amore 7.14, quo in loco Marsilius Ficinus tractat quattuor furores:
Quatuor ergo divini furoris sunt speties. Primus quidem poeticus furor, alter mysterialis, tertius vaticinium, amatorius affectus est quartus. Est autem poesis a Musis, mysterium a Dionysio, vaticinium ab Apolline, amor a Venere.
…
Hec quatuor furorum opera sunt. De quibus generatim in Phedro disputat. Proprie vero de poetico furore in Ione, de amatorio in Convivio. Omnibus iis furoribus occupatum fuisse Orpheum libri eius testimonio esse possunt. Amatorio maxime Saphon, Anacreontem, et Socratem fuisse correptos accepimus.
Loci legendi, si bibliothecarii potuerint pelliculas invenire in quibus lucis ope hi libri descripti sunt:
- De Amore 6.8 de quinque generibus amoris
- De Amore 7.7 et 7.9 de melancholia
De Amore 6.8:
In Omnibus Animis Duo sunt Amores, in Nostris vero Quinque. Capitulum VIII
Geminae autem Veneres hae geminique amores non solum in anima mundi, verumetiam in spherarum, siderum, daemonum, hominumque animis insunt. Cumque animae omnes ad primam illam competenti naturalis ordinis serie referantur, necesse est amores quoque omnium ad illius amorem ita referri, ut aliquo modo ab illo dependant. Propterea hos quidem simpliciter daemones, illum vero magnum daemonem appellare Diotima consuevit. Qui per universum mundum omnibus imminens torpere corda non sinit, sed passim suscitat ad amandum. In nobis autem non duo tantum, sed quinque amores reperiuntur. Duo quidem extremi daemones, medii tres, non daemones solummodo, sed affectus. Profecto in hominis mente aeternus est amor ad divinam pulchritudinem pervidendam, cuius gratia, philosophiae studia, et iustitae, pietatisque officia sequimur. Est etiam in generandi potentia occultus quidam stimulus ad subolem procreandam. Isque amor perpetuus est, quo assidue incitamur, ut supernae pulchritudinis illius similitudinem in procreatae prolis efficie effingamus. Hi duo amores in nobis perpetui, duo sunt daemones illi, quos Plato nostris animis semper adesse vaticinatur; quorum alter ad superna erigat, alter deprimat ad inferna; alter calodaemon, id est bonus daemon sit, alter cacodaemon, id est malus sit daemon. Revera utrique sunt boni, quoniam tam subolis procreatio, quam indagatio veritatis necessaria est honesta censetur. Verum secundus ideo dictus est malus, quia propter abusum nostrum saepe nos turbat, et animum a praecipuo eius bono, quod in veritatis speculatione consistit, avertit maxime, et ad mysteria viliora detorquet. Horum medium amores in nobis tres obtinent, qui cum non sint in animo aeque ut isti firmissimi, sed incipiant, crescant, descrescant1 et desinant, rectius motus atque affectus quam daemones vocabuntur. Horum unus aequis intervallis ab utrisque distat extremis. Reliqui duo in partem alterutram inclinantur. Porro corporis alicuius figura propter materiae praeparationem talis est maxime, qualem in eius idea divina mens continet tunc oculis obvia, perque oculos in spiritum penetrans, animo evestigio placet, cum illis consonet rationibus, quas veluti rei ipsius exemplaria tum nostra mens, tum generandi potentia olim divinitus accepta conservat. Hinc triplex, ut diximus, subrepit amor; aut enim ad contemplativam, aut activam, aut voluptuosam vitam prompti, et proclives geniti educative sumus. Si ad contemplativam, statim a formae corporalis aspectu ad spiritalis atque divinae considerationem erigimur. Si ad voluptuosam, subito a visu ad concupiscentiam tangendi discendimus. Si ad activam atque moralem, in sola illa videndi atque conservandi oblectatione perseveramus. Illi tam ingeniosi sunt ut altissime provehantur; isti tam hebetes ut deprimantur ad infima; hi tamquam medii in media remanent regione. Amor itaque omnis incipit ad2 aspectu. Sed contemplativi hominis amor ab aspectu ascendit in mentem. Voluptuosi ab aspectu descendit in tactum. Activi remanet in aspectu. Illius amor ad supremum daemonem magis quam ad infimum se convertit; istius ad infimum potius quam ad supremum deflectitur; huius ab utroque intervallis distat aequalibus. Tres isti amores, tria nomina sortiuntur. Contemplativi hominis amor, divinus; activi, humanus; voluptuosi ferinus cognominatur.
De Amore 7.5:
Quam Facile Amore Irretiamur. Capitulum V
An potest dixerit quispiam, tenuis radius, brevissimus spiritus, pauculus sanguis Phaedri, tam cito, tam vehementer, tam perniciose totum Lysiam inquinare? Hoc utique mirum non videbitur, si caeteros morbos, qui contagione nascuntur, considerabitis, si pruitum, si scabiem, si lepram, pleuresim, phthisim, dysenteriam, lippitudinem, epidimiam. Amatoria vero contagio facile fit, et gravissima omnium pestis evadit. Quippe spiritualis vapor ille sanguisque ab adolescente seniori prorsus inectus, quattuor habet, ut supra diximus, qualitates. Claurs est, subitilis, celerrime convolat in praecordia, inde facillime per venas et arterias in corpus permanat universum. Quia calidus, vehementer agit et movet, et fortius senioris sanguinem inficit, eumque in suam convertit naturam, quod Lucretius ita tetigit: Hinc in te1 primum Veneris dulcedinis in cor
Stillavit gutta, et successit frigida cura.…